Σχέδιο "βαδισιμότητας"!

Άρθρο του Νίκου Τσοπελάκη

Στο Δημοτικό Συμβούλιο Ελευσίνας παρουσιάστηκε μια μελέτη με τον πολυπλοκότατο τίτλο «Σχέδιο ολοκληρωμένης προσβασιμότητας και παρεμβάσεων για την ενίσχυση της βαδισιμότητας (!) και του ποδηλάτου στο Δήμο Ελευσίνας στο πλαίσιο της πολιτιστικής πρωτεύουσας Ευρώπης 2021». Η πρώτη σκέψη. Πόσο ωραίες εκφράσεις σε ένα τίτλο. "Βαδισιμότητα" (δεν ξέρω αν υπάρχει τέτοια λέξη), προσβασιμότητα, ποδήλατο και το κερασάκι στην τούρτα της Ελευσίνας τα τελευταία χρόνια! "Στα πλαίσια της πολιτιστικής πρωτεύουσας της Ευρώπης". Ζωή μάλλον στην πόλη δεν υπήρξε πριν την ανακήρυξη, ούτε θα υπάρξει μόλις τελειώσει το πανηγύρι της Ευρωπαϊκής Πολιτιστικής Πρωτεύουσας.

Τα πολλά ΟΧΙ.

Ας δούμε την συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου από το τέλος. Ερωτήσεις δημοτικών συμβούλων της αντιπολίτευσης και πολιτών προς τους μελετητές - μάλλον στον παρουσιαστή γιατί μελετητής δεν παρευρέθη κανείς (!) - και οι απαντήσεις που δόθηκαν.

1) Έχει παρθεί υπ' όψιν ότι δεν ξέρουμε τι γίνεται στο δήμο με την πρόοδο των αντιπλημμυρικών έργων στη περιοχή της μελέτης όπως στην Ηρώων Πολυτεχνείου, Νικολαΐδου, Παγκάλου; 

Απάντηση: ΟΧΙ.

2) Έχει παρθεί υπ' όψιν η μελέτη για ένα μεγάλο βιομηχανικό ατύχημα στην πόλη που περικυκλώνεται από εργοστάσια (ΣΑΤΑΜΕ); 

Απάντηση: Δεν το γνωρίζω, δεν πέρασε από το μυαλό μου!

3) Υπάρχει συγκοινωνιακό πλάνο για την περιοχή μελέτης, δηλαδή την κάτω Ελευσίνα, ας πούμε που θα είναι οι αφετηρίες των λεωφορείων; 

Απάντηση: ΟΧΙ, περιμένουμε να γίνει.

4) Γιατί δεν υπάρχει στη μελέτη τι θα γίνεται στους δρόμους με τη «βαδισιμότητα» και το ποδήλατο γύρω από τα σχολεία που είναι πολλά; Θα είναι ήπιας κυκλοφορίας ή κάτι άλλο; 

Απάντηση: Δεν ξέρω, δεν έχει προβλεφθεί.

5)Υπάρχει χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης του έργου; 

Απάντηση: Δεν μπορώ να πω γιατί ο προϋπολογισμός είναι πολύ μεγάλος, αγγίζει τα 25 εκατομμύρια ευρώ.

6) Οι μελετητές γιατί δεν ήρθαν να μας εξηγήσουν: 

Απάντηση: !!!!!!

7) Έγινε αποτίμηση της προηγούμενης μελέτης (Βλαστού) και πως λειτούργησε στην Ελευσίνα; 

Απάντηση: ΟΧΙ .

Κάπως έτσι κύλησε η συζήτηση στο τέλος της συνεδρίασης. Έχουμε λοιπόν μια παρουσίαση, που στα κυρίως έργα υποδομής και ασφάλειας των κατοίκων δεν έχουμε κάνει τίποτα, αλλά προχωράμε στην αύξηση των ποδηλατοδρόμων από 2,3 χιλιόμετρα σε 13,3 (!), έχουμε φανταστικές εικόνες στη μελέτη με πράσινους δρόμους, φαρδιά πεζοδρόμια, παραλία κούκλα και πάει λέγοντας.

Όμως υπάρχουν και δεκάδες άλλα ερωτήματα, που είτε τέθηκαν στην συνεδρίαση είτε αποτελούν ανησυχίες πολιτών . Αυτά έχουν σχέση με την διάθεση που έχει κάθε δημοτική αρχή να συγκρουστεί με την κεντρική εξουσία, να τα βάλει με τους βιομήχανους και δείχνει την κουλτούρα της σχετικά με την διαβίωση των κατοίκων. Μερικά από αυτά.

1) Ας πάρουμε για παράδειγμα τους ποδηλατόδρομους, στο όνομα των οποίων πίνουν νερό πολλοί δήμαρχοι στην Ελλάδα. Χρήσιμοι, χρησιμότατοι. Τι έγινε όμως με αυτούς που έγιναν τα τελευταία χρόνια στην πόλη. Απλά δεν υπάρχουν σαν ποδηλατόδρομοι. Τέλεια εγκατάλειψη, κατεστραμμένοι, ούτε κολονάκι προστασίας για δείγμα έχουν μετατραπεί σε χώρους πάρκινγκ αυτοκινήτων. Πέρα από την επικινδυνότητά τους, ουδεμία αποτίμηση της λειτουργίας τους υπήρξε, ούτε κανείς λογοδότησε για την αποτυχία. Κι όμως προχωράμε να φτιάξουμε άλλα 11.1 χιλιόμετρα (!).

Αλλά και στο προτεινόμενο σχέδιο, όπου οι ποδηλατόδρομοι «φαίνονται» καταπληκτικοί, γίνονται κυκλικοί μέσα στην πόλη. Ένας κύκλος, δεύτερος, τρίτος. Ένας όμως μένει ανοιχτός, ημικύκλιο. Ποιός θα πείτε; Μα αυτός που συναντάει την παραλιακή πύλη του ΤΙΤΑΝ. Δηλαδή ο δρόμος ο παραλιακός που παράνομα κατέχει ο ΤΙΤΑΝ, ποτέ δεν θα ανοίξει. Μα είναι καιροί να ανοίξουμε πάλι πόλεμο με το ΤΙΤΑΝ; Έλα ντε!

2) Η πολύπαθη παραλία, στην οποία επικεντρώνεται το πρώτο στάδιο της μελέτης, τι θα γίνει. Στην ερώτηση πήρε υπ όψιν της η μελέτη τη μεταφορά του λιμανιού, η απάντηση ήταν «οι μελετητές πήραν την διαβεβαίωση ότι το λιμάνι δεν πάει πουθενά, εκεί θα μείνει». Ωραία λοιπόν έχουμε καταπληκτικούς δρόμους ήπιας κυκλοφορίας στην Ωκεανίδων και στην Κανελλοπούλου, όπου πάνε αντάμα περιπατητές, ποδηλάτες και δίπλα τα βαρέα οχήματα, νταλίκες, που μεταφέρουν ανεμογεννήτριες στο λιμάνι. Ε! και λοιπόν τι θέλετε να τα βάλουμε με τον ΟΛΕ (που δεν έσωσε ακόμα να φτιάξει master plan) και κατ επέκταση με το υπερταμείο το ΤΑΙΠΕΔ, άρα με την κυβέρνηση; Όχι δα!

3) Γιατί στην μελέτη δεν περιλαμβάνεται η Ηρώων Πολυτεχνείου και οι πέριξ δρόμοι που στενάζουν καθημερινά; Εκεί συγκεντρώνονται, τράπεζες, οικονομικές δραστηριότητες, οργανισμοί. Είναι η παλιά Εθνική που εξυπηρετεί την κίνηση από Αθήνα προς Μέγαρα και το αντίστροφο. Είναι το βολικό μοντέλο της συγκέντρωσης όλων των δραστηριοτήτων στα κέντρα των πόλεων οπότε καταλήγουμε σε τραγελαφικές προτάσεις που υπάρχουν στην μελέτη. Θέλουμε να κινείται άνετα ο πεζός και ο ποδηλάτης, αλλά φτιάχνουμε και άλλα πάρκινγκ στο κέντρο για τα αυτοκίνητα. Σπουδαία πολιτική "βαδισιμότητας" .

κάτι σαν Μπακογιάννης!

Έτσι μένουν κενές περιεχομένου και ειρωνικές οι προθέσεις της μελέτης, όπως ακριβώς διατυπώνονται από τους μελετητές. Τι επαγγέλλεται η μελέτη;

*Αναβάθμιση του παραλιακού μετώπου! αλλά το λιμάνι εκεί, ο ΤΙΤΑΝ εκεί, ο ΟΛΕ αφεντικό, η παραλία υποθηκευμένη στο υπερταμείο.

*Μείωση ρύπων από τα οχήματα! Οι νταλίκες στην παραλία, τα αυτοκίνητα στο κέντρο, η Ηρώων Πολυτεχνείου κόλαση.

*Μείωση της σχετικής (!) ρύπανσης! συνεχίζουν να λειτουργούν τα ΕΛΠΕ, κόλαση ο κόλπος της Ελευσίνας με τα παροπλισμένα πλοία, το Θριάσιο Πεδίο μια απέραντη βιομηχανία που κάθε δύο μέρες έχουμε και ένα τραγικό επεισόδιο, η χωματερή στα Λιόσια ζει και βασιλεύει.

*Αύξηση της ασφάλειας! Πεζοδρόμια κατεστραμμένα σε όλη την πόλη, διαβάσεις παρατημένες, περνάς την Ηρώων Πολυτεχνείου και τρέμεις, ακόμα και στο πεζόδρομο της Νικολαΐδου περπατάς με τον κίνδυνο να σε πατήσει μηχανάκι.

*Βελτίωση συστήματος υγείας! Υποβάθμιση νοσοκομείου και κλειστό με πρόσχημα τον covid , Κέντρο Υγείας χωρίς στελέχωση, απροσπέλαστο τις μέρες που βρέχει.

*Αύξηση επισκεψιμότητας (!) στην πόλη! Ίσως με την μελέτη αναβαθμιστεί ο Αρχαιολογικός χώρος, γίνει το νέο Μουσείο, γίνει πολιτιστικό κέντρο ο ΚΡΟΝΟΣ, η ΕΛΑΙΟΥΡΓΙΚΗ, γίνει η Ελευσίνα Βαρκελώνη με χιλιάδες επισκέπτες. Δεήσωμεν!

*Ενίσχυση λιανικού εμπορίου! Ε με τόσους επισκέπτες φυσικό και επόμενο.

*Μείωση της θερμοκρασίας! Αυτό και αν αποτελεί ανέκδοτο και πρόκληση. Με δεκάδες φουγάρα δίπλα μας, με τρείς δρόμους εθνικούς, με καθημερινά επεισόδια ρύπανσης από τις βιομηχανίες και την χωματερή, με κανένα πάρκο μέσα στην πόλη, με νέες ασφαλτοστρώσεις που προβλέπει η μελέτη, να προσδοκάς μείωση της θερμοκρασίας. Μάλλον σε άλλη πόλη ζούμε εμείς και σε άλλη οι μελετητές.

* Επί πλέον. 3.511 δέντρα, 411 νέα παγκάκια, 952 νέοι μεταλλικοί κάδοι, 149 στρέμματα πορώδες σκυρόδεμα, 17 στρέμματα πλακοστρώσεις, 104 στρέμματα οδοστρώματος με φωτοκαταλυτική επίστρωση, 29 στρέμματα επιστρώσεις με κυβόλιθους! Τι νούμερα! τι αριθμοί! τι ευημερία εξαγγελιών! Ποιός άραγε θα τα θυμάται όλα αυτά σε λίγα χρόνια.

Μια άλλη πρόταση

Πραγματικά λοιπόν η Ελευσίνα έχει ανάγκη από μελέτες που θα βελτιώνουν την ποιότητα της ζωής των κατοίκων της. Αλλά πολύ περισσότερο έχει ανάγκη έργων υποδομής που απαιτούν γενναία κρατική χρηματοδότηση. Και αυτή πλέον δεν υπάρχει. Και μόνο το έργο των αντιπλημμυρικών στην είσοδο της πόλης που κρατάει επί έτη και διανύει την δεύτερη πενταετία Πατούλη σαν συνέχεια της προηγούμενης θητείας της Δούρου, δείχνει ποιος είναι ο ρυθμός χρηματοδότησης των έργων. Για να μην πούμε για την αποχέτευση μέσα στην πόλη που έχει βαλτώσει διανύοντας την μία δεκαετία μετά την άλλη. Ούτε για την κατασκευή του Μουσείου που χρονολογείται από εποχής Μελίνας Μερκούρη ως υπουργού πολιτισμού! Ούτε για τις απανωτές μελέτες βασικών κεντρικών αρτηριών σαν την Ηρώων Πολυτεχνείου που διαδέχονται η μία την άλλη αλλά "όλα τα ίδια μένουν".

Τί λοιπόν θα έπρεπε να πάρει υπ όψιν και η παρούσα μελέτη "βαδισιμότητας" που κατατέθηκε στο Δημοτικό Συμβούλιο; Σε ποιό υπόβαθρο έργων ουσίας έπρεπε να στηρίζετε. Και αυτά είναι πολλά.

1) Αν θες να αυξήσεις την ασφάλεια διαβίωσης των κατοίκων πιέζεις να γίνουν πράξεις έστω αυτές οι οδηγίες ΣΕΒΕΖΟ για τα μεγάλα βιομηχανικά ατυχήματα(ΣΑΤΑΜΕ). Ακόμα και σε επίπεδο αρμοδιοτήτων κανείς δεν ξέρει ποιός είναι αρμόδιος για την εκκένωση της πόλης, ούτε υπάρχουν επαρκείς δρόμοι διαφυγής. Ζούμε επικινδύνως ανάμεσα σε δύο γιγάντια διυλιστήρια. Έχουμε δει ως πόλη το χάρο με τα μάτια στις πρόσφατες εκρήξεις από διακοπή ρεύματος. Όλοι ήταν με αναμμένες μηχανές. Κι όμως η μελέτη συζητάει αν θα υπάρχουν παρτέρια και παγκάκια στη Ωκεανίδων που θα περνάνε οι νταλίκες.

2) Αν θες να βελτιώσεις το σύστημα υγείας (η μελέτη δεν ξέρουμε πως τα συνδέει όλα), τότε φωνάζεις να έχεις ένα Θριάσιο νοσοκομείο όχι μιας νόσου και υποστελεχομένο, αλλά να γίνουν νέες προσλήψεις μονίμων γιατρών και να λειτουργήσουν όλες οι κλινικές που καλύπτουν όλη την περιοχή της Δυτικής Αττικής. Να έχεις ένα πλήρως εξοπλισμένο Κέντρο Υγείας και να γίνουν στοιχειώδη αντιπλημμυρικά μπροστά του για να είναι προσπελάσιμο όταν βρέχει.

3) Αν θες να μειώσεις την θερμοκρασία τότε φροντίζεις να έχεις πραγματικό πράσινο και όχι να κατέχεις το θλιβερό προνόμιο της πόλης που δεν διαθέτει ούτε για δείγμα ένα πάρκο στον ιστό της. Δεν προσθέτεις καινούργιο μπετόν και άσφαλτο. Αφαιρείς. Αλλά αυτά θέλουν χρήματα και τα Υπουργεία κωφεύουν στις εκκλήσεις για ελεύθερους χώρους μέσα στην πόλη. Το αντίθετο αν υπάρχει και κανένας τον πετσοκόβουν.

4)Αν θες να αυξήσεις την ασφάλεια στους πεζούς τότε φροντίζεις να έχεις σε όλη την πόλη και όχι στην βιτρίνα δύο οδών ασφαλή πεζοδρόμια, ελεύθερα και όχι στο σημερινό χάλι. Ποιά μητέρα με καροτσάκι θα ξεκινήσει από την άνω Ελευσίνα για την Παραλία και δεν θα κατέβει εκατό φορές με κίνδυνο της ζωής της και των παιδιών της; Η μελέτη καλά κάνει και φτιάχνει την Παγκάλου και την Κανελλοπούλου, αλλά τι γίνεται μέχρι να φτάσουμε εκεί.

5) Αν θες να έχεις ελεύθερη παραλία για τους κατοίκους, τότε δεν υπάρχει άλλη λύση παρά να διαδηλώνεις ολημερίς και ολονυχτίς κατά της προηγούμενης Κυβέρνησης(ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ) που ψήφισε νομοσχέδιο παραχώρησης του λιμανιού της Ελευσίνας(μεταξύ άλλων - πολλών περιφερειακών λιμανιών) στους εφοπλιστές, αλλά και της τωρινής Κυβέρνησης που το διατήρησε. Γιατί είναι γνωστό τοις πάσι ότι η παραλία, τα λιμάνια νόμιμα και παράνομα ανήκουν στο ΤΑΙΠΕΔ το αμαρτωλό ταμείο με το οποίο ξεπληρώνουμε το δημόσιο χρέος. Και να διαδηλώνεις κατά των εκφραστών αυτής της πολιτικής όπως είναι ο Οργανισμός Λιμένος Ελευσίνας που εμφανίζεται ως ιδιοκτήτης ενός βασικού κοινωνικού αγαθού που είναι η ακτή και η θάλασσα. Επίσης να ξεσηκώνεσαι κατά του ΤΙΤΑΝ και αυτών που του κάνουν πλάτες σε τοπικό και κυβερνητικό επίπεδο που κατέχει παρανόμως τον παραλιακό δρόμο και την ακτή.

6) Αν θες αύξηση της επισκεψιμότητας (αν και αυτό πολλές πόλεις το σκέφτονται και το θέλουν μέχρι ενός ορίου, δες Βαρκελώνη) τότε φωνάζεις να γίνει επιτέλους το Αρχαιολογικό Μουσείο, να αναστηλωθούν τα μάρμαρα που σαπίζουν επί αιώνες, να μπορεί να είναι προσεγγίσιμος ο χώρος των αρχαίων. Επίσης να αποκτηθούν τα βιομηχανικά κτίρια μέσα στην πόλη και ιδιαίτερα αυτά της παραλίας όπως ο ΚΡΟΝΟΣ και η ΕΛΑΙΟΥΡΓΙΚΗ, γιατί η Ελευσίνα έχει και εδώ την θλιβερή πρωτιά μεταξύ των πρώην βιομηχανικών πόλεων. Να μην έχει ο Δήμος ούτε ένα τέτοιο εμβληματικό συγκρότημα. Στα Τρίκαλα, στο Βόλο, στην Μυτιλήνη, στη Σύρο έχουν γίνει πράξη αυτά.

7) Αν θες πραγματικά μείωση της ρύπανσης τότε πρέπει να καταγγείλεις το όργιο αυθαιρεσίας των βιομηχάνων της περιοχή και όχι να προσπαθείς με ασπιρίνες να σώσεις τα προσχήματα. Πόσα δέντρα πρέπει να φυτευτούν για να εξισορροπήσουμε τους ρύπους των δύο ΕΛΠΕ; Πόσα πάρκα έπρεπε να υπάρχουν για να ανασαίνουμε από τα καυσαέρια των εθνικών οδών; Πόσα παροπλισμένα καράβια θα έρθουν ακόμα για να πούμε φτάνει πια; Το κεφαλαιώδες λοιπόν αυτό ζήτημα η μελέτη το αντιμετωπίζει ως ευχή. Να μειωθεί η ρύπανση. Πως;

Αν μια μελέτη λοιπόν κρίνεται για την σοβαρότητά της τότε θα έπρεπε να παίρνει ως προαπαιτούμενα τα βασικά προβλήματα της πόλης. Ρύπανση, βαριά βιομηχανία, αποκλεισμένη παραλία, ανυπαρξία έργων υποδομής, ανυπαρξία χώρων αναψυχής και περιπάτου, κανένα βιομηχανικό κτίριο δημοτικό, υποβαθμισμένος αρχαιολογικός χώρος, κυκλοφοριακό πρόβλημα στις βασικές αρτηρίες και τόσα άλλα. Οι ποδηλατόδρομοι που έγιναν δεν βελτίωσαν τίποτε στην πόλη γιατί και η μελέτη ήταν ανεφάρμοστη και τα έργα υποδομής ανύπαρκτα. Πριν λοιπόν προχωρήσουμε σε μια νέα μελέτη, τουλάχιστον ας γίνει μια αποτίμηση της υπάρχουσας κατάστασης. Ωραίες οι εικόνες και τα διαγράμματα αλλά όλα κρίνονται στην εφαρμογή. Και αυτοί που σχεδιάζουν κλεισμένοι σε ένα γραφείο, μακριά από την πόλη μάλλον αφίστανται από την σκληρή καθημερινότητα της πόλης της Ελευσίνας.

Ποτέ και κανείς δεν είναι κατά της δημιουργίας κοινόχρηστων χώρων, δημιουργίας ποδηλατοδρόμων, ελεύθερης πρόσβασης στην παραλία. Αλλά με πρόσχημα αυτές τις αναγκαίες υποδομές στην πόλη να κουκουλώνονται και να στέλνονται στα συρτάρια οι κύριες και βασικές ανάγκες επιβίωσης αποτελεί πρόκληση. Και καμιά πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης δεν μας σώζει αν εμείς οι ίδιοι δεν πάρουμε τις τύχες μας στα χέρια μας.

Νίκος Τσοπελάκης

Νοέμβρης 2021